روغن انتقال حرارت
روغنهای معدنی به منظور انتقال گرما استفاده میگردد. روغن مینرال ، سیالات غیرسمی و غیرخورنده هستند . ضمناً خاصیت پمپشدن این نوع روغن در دمای پایین نیز مناسب است. ظرفیت گرمایی این نوع روغن با افزایش دما، افزایش مییابد.
از آنجا در مدت زمان کارکرد در روغن انتقال حرارت تغییراتی بهوجود میآید که بر کیفیت آنها مثل تشکیل غلظت و لجن تأثیر میگذارد و یا خطرات ایمنی مانند کاهش نقطهی جوش و نقطهی اشتعال را سبب میشود ، همواره توصیه میشود تا پس از مدت زمان کارکرد مشخصی، خواص روغن مورد ارزیابی قرار گیرد.
انتخاب یک روغن مینرال برای یک واحد تحت فشار اتمسفریک، قبل از هر چیزی به دمای مخزن ارتباط دارد . به منظور رسیدن به یک عملکرد کم زحمت و زمان کارکرد طولانی، دمای مخزن باید حداقل °C 41 کمتر از دمای شکست هیدروکربن °C 380تا °C 360 باشد و همچنین از دمای °C 340 تا °C 320 تجاوز نکند.
نقطهی جوش روغن حرارتی نیز بهتر است حداقل °C 20 بالاتر از دمای مخزن باشد.
روغن انتقال گرماکه در دماهای بالا بهکار میروند باید برشهای نازک روغنی باشند و نباید با تقطیرات سبک به منظور تعدیل گرانروی ترکیب شوند.
روغنهای پایهی مورد استفاده در روغنهای انتقال گرما مراحل تصفیهی خاصی را به منظور بهبود خواص میگذرانند .
ابتدا خواص نامطلوب روغن که منجر به تشکیل لجن روغن در اثر کارکرد میشود را با استفاده از روش تصفیه به کمک حلال از بین میبرند .
سپس در صورت استفاده از حلال، به منظور افزایش مقاومت روغن در برابر اکسیداسیون، آن را تحت عمل عملآوری با هیدروژن قرار میدهند.
این کار همچنین باعث بهبود سازگاری روغن با مواد افزودنی مورد استفاده در آن میشود. به منظور افزایش کارایی روغن در عمل انتقال گرما آن را، تحت عملیات واکسزدایی نیز قرار میدهند.
علاوه بر استفاده از مراحل تصفیه و پالایش خاص در تولید این روغنها، ممکن است از مواد افزودنی بازدارندهی اکسیداسیون بسیار گران قیمت نیز به منظور افزایش طول عمر این روغنها استفاده شود.
بیشتر روغنهای انتقال گرما، روغنهای پارافینی میباشند که شاخص گرانروی بالایی دارند.
با توجه به خاصیت رسانایی و ظرفیت گرمای ویژهی خوب این روغنها، میتوان از آنها در سیستمهایی که دارای ریت انتقال گرمای بالایی هستند استفاده نمود . استقامت گرمایی روغنهای نفتنیک به خوبی روغنهای پارافینیک نیست و خاصیت گرانروی دمای روغنهای نفتنیک از روغنهای پارافنیک ضعیفتر است.
استقامت در مقابل اکسیداسیون روغنهای انتقال گرما بر روی مدت زمان کارکرد آنها مؤثر است. به علت استفاده از این روغنها در یک سیستم بسته و عدم تماس پیوسته با هوا، عوامل ایجاد اکسیداسیون در این روغنها چندان زیاد نیست. با وجود پایداری خوب روغن انتقال حرارت در برابر استهلاک ، تنشهای دمایی بیش از حد میتواند منجر به ایجاد کهنگی و تخریب روغن گردد .
وجود زنگ آهن و یا ذرات مسی در لولهها همچنین فرآیند تخریب و کهنگی را افزایش میدهد.
علاوه بر روغنهای معدنی، ترکیبات آلی دیگر مانند آلکیلبنزنهای با زنجیره کوتاه، مشتقات و ترکیبات دی آلکیل بنزن، دی متیل دی فنیل اکسیدها، پلی فنیلهایی که بهصورت موضعی هالوژنه شدهاند، ترکیبات ترفنیلها و همچنین ترکیبات دی فنیل اکسید و دی فنیل نیز در سیستمهای انتقال گرمای تحت فشار اتمسفریک استفاده میشود.
حداکثر دمای مجاز برای این ترکیبات °C 40 – ۲۰ بالاتر از روغنهای معدنی است. ویژگیهای این ترکیبات بسته به ساختار شیمیایی آنها در دماهای پایین از روغنهای معدنی نامطلوبتر است.
چگالی روغن انتقال حرارت سنتتیک همیشه از روغنهای مینرال بیشتر است. این امر باعث کاهش ظرفیت گرمایی ویژه این روغنها میگردد .
در واحدهایی که دمای آغاز بهکار بسیار پایینی دارند، معمولاً از آلکیل سالیسیلاتها استفاده میشود. آلکیل سالیسیلاتها را میتوان در مواردی که دمای مخزن تا حدود °C 180 است، استفاده کرد. این مواد باید از رطوبت محافظت شوند تا از تشکیل لجن در اثر هیدرولیز جلوگیری شود.